سفارش تبلیغ
صبا ویژن
فرشتگان برای جویای دانش آمرزش می طلبند و هرکس در آسمان و زمیناست، برای وی دعا می کند . [امام علی علیه السلام]

farmer

 
 
گلرنگ(سه شنبه 86 آذر 6 ساعت 2:1 عصر )

خصوصیات گیاهی:

گلرنگ گیاهی است با نام علمی Carthamus tinctorius L .  از تیرة مرکبه ( compositae) و با اینکه ظاهراً شبیه خار زرد می باشد اما بصورت علف هرز در نمی آید . گلرنگ گیاهی است که بصورت بوته ای استوار رشد می کند . میوه گلرنگ همانند میوة آفتابگردان به صورت فندقه است . دانه از نظر شکلی شبیه یک دانة کوچک آفتابگردان است و به رنگهای سیاه ، زرد ، سفید یا کرمی با سطح خارجی صاف دیده می شود . ذخیرة روغن در لپه ها انجام می شود . وزن هر دانة گرنگ از 35 تا 50 گرم متغیر می باشد .

سازگاری:

 گلرنگ گیاهی بلند روز است ، اما گلدهی آن در هوای گرم بمیزان قابل توجهی جلو می افتد . گیاهچه های جوان به سرما مقاومند . اما گیاه با انتقال از مرحلة رویشی به مرحلة زایشی به سرما حساس می گردد . گلرنگ به گرما نیز مقاوم است و در صورت وجود رطوبت کافی در خاک می تواند ماکزیمم حرارتهای حدود 40 درجة سانتیگراد را تحمل کند . به هوای مرطوب بخصوص در دوران گلدهی علاقمند نیست . زیادی رطوبت هوا در این دوره گلدهی موجب توسعه بیماریها و افت عملکرد می گردد . گلرنگ با داشتن ریشة عمیق و توسعه یافتگی به خشکی مقاوم است . اما مقاومت آن به خشکی از جو کمتر می باشد . گلرنگ به آب ایستادگی و کمبود تهویه نیز حساس است . گلرنگ خاکهای عمیق ، دارای بافت متوسط و اسیدیتیة حدود خنثی را ترجیح می دهد .

تناوب زراعی:

گلرنگ به بیماریهای خاکزی حساس بوده و نبایستی بیش از یکبار طی چهار سال متوالی در یک قطعه زمین کاشته شودو یا با گیاهان حساس به بیماری بوته میری جالیز در تناوب قرار گیرد .

مثالهایی از تناوب گلرنگ در کشت بهاره آبی بصورت زیر است :

شبدر ـ ذرت ـ گلرنگ ـ گندم

یونجه ـ سیب زمینی ـ حبوبات ـ گلرنگ ـ جو ـ آیش

کود شیمیایی:

تولید هر تن دانه گلرنگ موجب خروج 25 تا 30 کیلو ازت ، 7 تا 12 کیلو اکسید فسفر (p25) و 10 تا 15 کیلو اکسید پتاسیم (K2o) از خاک می گردد . میزان کود مصرفی در کشت آبی معمولاً 50 الی 90 کیلوگرم در هکتار ازت خالص و 40 تا 70 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر می باشد .

تاریخ کاشت:

 هنگامی که حرارت خاک در عمق کاشت در حدود 5 درجه سانتیگراد باشد ، گلرنگ طی دو هفته یا کمی بیشتر سبز می شود .گلرنگ بصورت یک محصول پائیزه کشت می شود ، تاریخ کاشت آن همزمان با کمی دیرتر از گندم و جو می باشد .

کنترل علفهای هرز:

 کنترل علفهای هرز قبل از کاشت و نیز تهیة بستر عاری از علف هرز ضرورت دارد . از علف کشهایی ماننند ابتام و تریفلورالین بصورت قبل از کاشت و از طریق اختلاف آنها با خاک تا عمق 10 سانتی متر می توان استفاده و محصول را برای حدود 2 تا 3 ماه بعد از سبز شدن در مقابل بسیاری علفهای هرز محافظت نمود . برای کولتیوا تورزدن می بایستی روزهای آفتابی را انتخاب کرد تا علفهای هرزی که ریشه کن شده است امکان استقرار مجدد پیدا ننماید .پس از سبز شدن بوته ها بهتر است فقط بین ردیفها را کولتیواتور زد ، هر چند که در صورت تراکم زیاد بوته می توان تا قبل از رشد ساقه ها نیز روی ردیف های کاشت را با وسایل سبک و بطور سطحی کولتیواتور زد .

آفات و امراض:

مگس گلرنگ (Acanthiophilus helianthi) . در تمام نقاطی از ایران که گلرنگ کاشته می شود یافته شده و خسارت قابل توجهی به این محصول وارد می سازد . خسارت آفت مربوط به لارو آن است که ابتدا از قسمتهای نرم برگ می خورد و بعد به دانه حمله کرده و محتویات دانه را از بین می برد . در نتیجه خسارت لارو ، حفره هایی به طول 1 تا 5/1 سانتیمتر در طبق بوجود می آید . و استفاده از سمومی مثل دیپترکس و دپازینون و سمپاشی در زمان ظهور مگسها می باشد . حضرات دیگری نیز به گلرنگ خسارت وارد می سازد که عبارتند از سنگ تخم گلرنگ ، پروانه طبق خوار گلرنگ ، پروانه کارادرینا و کرم برگخوار پنبه . این آفات اهمیت اقتصادی کمتری نسبت به مگس گلرنگ در ایران دارد . از بیماریهای مهم گلرنگ در ایران می توان زنگ گلرنگ و بوته میری گلرنگ را نام برد .عامل بیماری زنگ گلرنگ قارچی است به نام Puccinia carthami که ازطریق خاک ، بقایای گیاهی و دانه انتقال می یابد برگهای گیاه مبتلا به زنگ زرد شده و بالاخره گیاه خشک شده و می میرد ، کنترل بیماری با استفاده از ارقام مقاوم ، کاشت بذر سالم و غیر آلوده ، ضد عفونی بذر با سموم قارچ کش قبل از کاشت ، سوزانیدن بقایای گیاهی آلوده و تناوب زراعی انجام پذیر می باشد . بیماری بوته میری گلرنگ نیز در تمام مناطق گلرنگ کاری مشاهده می شود و کم و بیش خسارت وارد می سازد عامل بیماری قارچی است به نام Phytophthora drechsleri که بوسیه خاک و بقایای گیاهی آلوده ، رعایت تناوب زراعی و عدم کاشت گیاهان حساس در تناوب امکان پذیر است . بیماری بوته میری گلرنگ با بوته میری جالیز مشترک است .

برداشت:

برداشت گلرنگ را می بایستی بلافاصله پس از خشک شدن و قهوه ای شدن برگها و نیز خشک شدن و سخت شدن دانه های وسط طبق انجام داد . با اینکه ریزش خودبخودی دانه کم است و خوابیدگی اتفاق نمی افتد ولی خشک شدن بیش از حد بوته ممکن است موجب ریزش دانه در موقع برداشت گردد . موارد استفاده: دانه گلرنگ دارای 25 الی 45 درصد روغن 120 تا 24 درصد پروتئین و 35 الی 60 درصد پوسته می باشد . روغن گلرنگ در طباخی ، تهیه صابون ، رنگ ، ورنیس و مواد پوشاننده مشابه مصرف می شود . کنجاله گلرنگ حدود 23 درصد پروتئین و 35 درصد فیبردار و بعنوان نیمه مکمل پروتئین در تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرار می گیرد .
 

» مهندس مجتبی نعمتی
»» نظرات دیگران ( نظر)

 
تریتیکاله(شنبه 86 آذر 3 ساعت 10:11 عصر )

 

مقدمه:

 مسئله تامین غذای جمعیت روبه افزایش جهان یکی از مهمترین مسائلی است که خصوصا در کشور های در حال توسعه ، که نیمی از جمعیت آنها از فقر غذایی یا سوء تغذیه رنتج می برند فکر بشر را به خود مشغول ساخته است .در کشور ما نیز این مسئله حائز اهمیت است. از طرف دیگر با توجه به محدودیت مراتع کشور وعدم تناسب علوفه استحصالی ونیاز غذایی دامهای موجود در کشور،یافتن راهکارهایی که به حل این مشکل کمک کنند ضروری به نظر می رسد.

استفاده دومنظوره غلات تا دحدی به رفع این مشکل کمک می کند. در واقع با کاشت گیاهی نظیر تریتیکاله در پائیزعلاوه بر تامین دانه،می توان از آن در فصلی که هیچ گیاه علوفه ای یا مرتعی سبز وجود ندارد به منظور تعلیف دامها استفاده کرد.

 تریتیکاله یک گونه جدید غله می باشد که به وسیله انسان و از ترکیب ژنومهای گندم وچاودار به وجود آمده است .در این روند گندم به جای گیاه مادر به کار گرفته شده ودانه های گرده از چاودار می باشد. دو رگ گیری می تواند با گندمهای تترا پلویید وهگزا پلویید نیز انجام پذیرد که بیشترین آنها از انواع تریتیکاله هگزا پلوییدی می باشند .

تریتیکاله بر حسب (یاگونه) گندم وچاودار تلاقی داده شده برای تولید ان ممکن است بهاره یا زمستانه باشد. گیاهی است یکساله یا کمی بیشتر از یک سال وتیپ عمومی ان شبیه گندم است در

مقایسه با گندم از قابلیت رشد ومقاومت بیشتری بر خوردار بوده واز دید توقع نسبت به شرایط آب وهواسیی وزمین برای پهنه های نا مناسب توسیه شده است.

از تریتیکاله به صورت دانه یا علوفه ویا هم دانه وهم علوفه وبه عنوان رژیم غذایی جایگزین به جای سویا وذرت درتغذیه دام وطیور استفاده می شود .این نبات از نظر خوشخوراکی برتر یا برابر جو است ودارای رشد رویشی سریعتر از جو می باشد . این گیاه تطابق خوبی در محدوده وسیعی از شرایط توام با تنگناهای محیطی (خشکی،بیماریهای برگی،سرما وحاصلخیزی محدود) در مناطق نیمه خشک مورد تاکید قرار دارد .

 کیاهشناسی:

 تریتیکاله گیاهی  خود بارور است ولی 10% تا40% دگر باروری نیز دارد. گل آزین تریتیکاله سنبله است وشباهت زیادی به سنبله چاودار دارد. طول سنبله وتعداد سنبلچه های موجود در تریتیکاله از گندم بیشتر بوده وممکن است به 25 تا 40 سنبلچه برسد. در هر سنبلچه تریتیکاله ممکن است 3 تا5 گلچه وبه طور میانگین3 دانه در هر گلچه وجود داشته باشد.

ساقه وریشه تریتیکاله مشابه گندم ویا چاودار است. تعداد گلچه وطول سنبله تابع عوامل محیطی وژنتیکی است. دانه تریتیکاله شباهت زیادی به دانه چاودار دارد وتا حدی از دانه گندم درازتر است. چروکیدگی دانه مشکل عمومی تریتیکاله است که در بعضی از ارقام حتی منجر به کاهش وزن دانه وکاهش قابل توجه بازدهی آرد ان می شود.

 کیفیت وموارد مصرف:

 تریتیکاله به دلیل داشتن پروتیین بیشتر وترکیب متعادل ترب از آمینو اسیدها وبه ویژه سریع بودن رشد مجدد ان بعد از چرانیدن از لحاظ تغذیه وتعلیف دام می تواند جانشین غلات دیگری چونذرت،گندم،چاودار،جووذرت خوشه ای بشود. فعالیت انزیمی دانه بعضی از نژادهای تریتیکاله قابل توجه است وبه همین دلیل برای محصولات تخمیری نیز مناسب خواهد بود.

ظرفیت آرد دهی تریتیکاله در مقایسه با گندم کم است. برای آرد کردن دانه های تریتیکاله میتوان از ماشینهای مناسب آرد سلزی گندم استفاده کرد. بازده ارد تریتیکاله از گندم کمتر ومانند چاودار در حدود 60% تا65% ومیانگین پروتیین ان 13% است ودانه ان عمدتا در تغذیه دام به کار می رود.

به منظور خصوصیات نانوایی آرد تریتیکاله لازم است مقداری آرد گندم به آن اضافه شود. نان تریتیکاله نسبت به نان گندم زود تر بیات می شود.

دانه های تریتیکاله به صورت بلغور نیز در تغذیه انسان قرار می گیرد. برای تولید بلغور لازم است که دانه ها به مدت 10 دقیقه جوشانده وسپس در دمای 120 درجه خشک شوند. در این حالت دانه نیمه کوب یا خرد وسبوس از آنها جدا میشود.

 خاک تریتیکاله:

 انجام مطالعات فراوان حاکی از ان است که سازگاری تریتیکاله در اراضی کم حاصلخیزوحاشیه ای وبعنوان گیاه کم توقع در خاکهای اسیدی،شنی وقلیایی،خاکهایی که کمبود مس،منگنز،روی وازت دارند. وخاکهایی که مسمومیتداشته ویا شور هستندقابل توجه می باشد. در استان خراسان کشت ان در اراضی که دارای خاکهای نسبتا شور که از آب برخوردار باشند توصیه می شود. در شرایط مناسب زراعی از نظر خاک در مقایسه با گندم وجو در کشت دومنظوره (علوفه ودانه) ویک منظوره(تولید دانه) عملکرد بیشتری داشته است.

 خصوصیات زراعی:

 تریتیکاله خصوصیات زرایی مشابهی با گندم دارد و میتواند با استفاده از ادوات وماشینهای متداول در زراعت گندم وهمان روشهای کاشت،داشت،برداشت کشت وزرع شود. این خصوصیات از جمله مزایایی هستند که در گسترش زراعت تریتیکاله موثر خواهد بود.

تاریخ مناسب برای بذر کاری یک مسئله منطقه ای است. با توجه به این که کمینه دما برای جوانه زدن تریتیکاله مانند چاودار ویولاف 2 تا 3 درجه است ولی زود کاشت آن به مدت 10 روز در قیاس با گندم باعث پر شدن مناسب دانه می گردد. مقدار بذر و فاصله ردیفهای کاشت،مشابه گندم است ومقدار بذر بین25 تا 100 کیلو گرم درهکتار وفاصله ردیفهای کاشت بین20 تا45 سانتیمتر در نظر گرفته می شود. عمق بذر کاری در زراعت تریتیکاله از گندم کمتر است وبه لحاظ پایین بودن قدرت دانه آن نباید از 6 سانتیمتر تجاوز کند. تراکم بوته دارای همبستگی قوی با شرایط طی دوره رویش وتامین رطوبت آن زمان دارد. تراکم بوته با میزان رطوبت می تواند راندمان استفاده از آب وعملکرد را در حد مطلوب حفظ نماید. روی هم رفته تعداد350 تا 400 بوته در متر مربع که مترادف است با 140 تا 160 کیلوگرم بذر در شرایط حاصلخیزی متوسط وبه قوه نامیه استاندارد مناسب تشخیص داده شده است.

 نیاز غذایی تریتیکاله:

 فاکتورهایی نظیر آب وهوا،حاصلخیزی خاک،رطوبت،ژنوتیپ ونوع برداشت باید مد نظر قرار گرفته شود ولی در شرایط حاصلخیزی متوسط یا مناسب برای کسب عملکرد مطلوب ودر تاریخ کشت اپتیمم افزایش 80 کیلوگرمP و80کیلوگرمK  و120کیلوگرمN در هکتار تا کنون عملکرد قابل قبول دانه را در بر داشته است.

 آبیاری:

 در آزمایشاتی که در کشور صورت گرفته در شرایط حاصلخیزی محدود وبارش طبیعی طی سه سال ( به ترتیب 443،309،239 میلیمتر طی دوره رویش) نشان داده که عملکرد دانه ارقام تریتیکاله حدودا 21% بر عملکرد گندم برتری داشته که به نظر در شرایط بسیار مناسب بارندگی تا 400 میلیمتر بهترین راندمان را دارا می باشد. برسیهای انجام پذیرفته در این شرایط محصول دانه در قطعات بدون درو بطور یکنواخت بیشتر از قطعات با یک یا دو چین درو علوفه بوده است. یک چین درو علوفه 27% تا60% ودر شرایط بارندگی مناسب 18% تا20% کاهش محصول دانه مشاهده شده است به نظر می رسد.

توجه:

برای تولید دانه بیشتر در شرایط دیم چین برداری علوفه نباید انجام گیرد.

در شرایط آبیاری با توجه به اینکه عملکرد دانه وطول پر شدن آن همبستگی مثبت وقوی وجود دارد در زمان پر شدن دانه نیاز به آب مشاهده می گردد. همچنین تامین آب بستگی به نوع برداشت نیز دارد. در استان خراسان پس از یک یا دو نوبت سر چردادن در اوایل بهار اقدام به کود دهی وآبیاریهای بعدی می نمایند. کشت آن در استان در اراضی که از آب برخوردار است توصیه می شود.

در کل اگر مانند گندم وجو آبیاری شود عملکرد بسیار خوبی خواهد داشت.

 مبارزه با آفات وامراض وعلفهای هرز:

 تریتیکاله دارای خصوصیات مطلوب تحمل به بیماریهای مثل کوتولگی جو،زنگ قهوه ای،سفیدک وسیاهکهابوده ودر مقابل آفاتی چون شته روسی ،زنبور وعلفهای هرز از تحمل خوبی برخوردار می باشد.

 برداشت تریتیکاله:

 در خراسان در صورتی که در طول مراحل اولیه رشد سر چر داده شود میزان تولید دانه در هکتار حدود 3.5 تا 4 تن بوده ودر صورتی که برداشت علوفه صورت نپذیرد متوسط عملکرد دانه 6 تا 7 تن در هکتار بوده است.

عملکرد ان در کشورهای جهان متفاوت بوده ودر بعضی کشورها میانگین عملکرد 6.8 تا7.5 تن در هکتار می باشد ولی طبق گزارشات راندمان عملکرد ان بیشتر از 9 تن در هکتار می باشد.

برداشت ان شبیه به سایر غلات با کمباین صورت می گیرد. همچنین این گیاه مقاومت خوبی نسبت به ریزش دانه دارد.

 

 

 

 

 

 محققین:مهندس شفیعی،کد خدایی،راغب،نعمتی نیا،بهرامی وسید احمد حسینی

 


» مهندس مجتبی نعمتی
»» نظرات دیگران ( نظر)

 
ورتیسیلوم یا پژمردگی پنبه(شنبه 86 آذر 3 ساعت 4:26 صبح )

ورتیسیلوم یا پژمردگی پنبه

Verticillium dahliae klebahn

بیماری پژمردگی پنبه در ایران در ابتدا در سال 1332 توسط شریف و استیرات در شمال آذربایجان در مزرعه ای واقع در کنار جاده تبریز و ما کو دیده شده است . سپس در سال 1339 به وسیله مجتهدی و ویلسون در مزارع کردکوی گرگان و بعد در سال 1340 شیوع این بیماری در تمام مناطق پنبه کاری گرگان و دشت مازندران توسط رحمانی و نیمان به اثبات رسید. علاوه بر سواحل شمالی بیماری پژمردگی پنبه در سایرنقاط ایران بالاخص در خراسان، استان مرکزی، فارس، اصفهان،‌آذربایجان و لرستان وجود دارد .

پنبه واریته کوکرس هندردولیت که حدود 90% سطح کشت پنبه را در ایران تشکیل میدهد، مخصوصا به این بیماری حساس می باشد. خسارت بیماری در بعضی نواحی شدید و در کردکوی گرگان و بندر گز حدود دو سوم بوته های مزرعه مبتلا به این بیماری بوده اند. در آمریکا خسارت این بیماری روی محصول تا 50% ، و به طور متوسط 10تا 15 % تخمین زده شده است .

علائم بیماری

بیماری پژمردگی پنبه ممکن است در تمام مراحل رشد به بوته حمله کند . نشانه بیماری تغییر رنگ و زردی حواشی برگهاست که در فواصل رگبرگها نیز چنین تغییر رنگی بوجود خواهد آمد. نشانه های بیماری ابتدا روی برگهای پاینی و پیرتر ظاهر می گردد . برگها و قوزه های مبتلا گاهی ریخته و بوته از محل طوقه رشد مجدد می کند

گیاهچه های چند برگه کوتاه باقی مانده و برگهای آن تیره شده و بین رگبرگها چروکیدگیهای مختصری حاصل می شود.

قسمت های چوبی ریشه و ساقه مخصوصا در قسمت مغزی ممکن است با پیشرفت بیماری به رنگ قهوه ای در آید. با قطع ساقه مشاهده می شود که آوندها به رنگ تیره در آمده ولی این تغییر رنگ با آنچه در مورد بوته میری به وسیله فوزاریوم به وجود می آید فرق دارد. به این ترتیب که در اینجا رنگ تیره روشنتر و پراکنده بوده، در صورتی که در مورد فوزاریوم در محل قطع ساقه یک حلقه کاملا تیره رنگ دیده می شود.

چرخه بیماری

قارچ عامل بیماری خاکزی بوده و به صورت میسلیوم یا اسکلرت در خاک به سر می برد. فعالیت و خسارت آن بیشتر در خاکهای قلیایی و زمینهای سنگین و مرطوب که دارای ازت بیشتر هستند می باشد. انتشار بیماری از طریق جریان آب و خاک آلوده و یا بقایای گیاهی آلوده و یا توسط باد است. قارچ مولد بیماری مستقیما از راه ریشه وارد گیاه شده و از آنجا داخل آوندهای چوبی رفته و به اعضاء دیگر گیاه انتقال میابد.

موادی که قارچ ترشح می نماید سبب پژمردگی و خشکیدگی بوته ها شده و اشغال آوندهای چوبی و انسداد آنها موجب کندی جریان تغذیه گیاه می گردد و بدین جهت بوته ها کوتاه و ضعیف باقی می ماند. از طرفی به علت نارسائی آب به برگها ، گیاه دچار ویلت یا پژمردگی می شود

مبارزه

از آنجایی که مبارزه شیمیایی با این بیماری بسیار مشکل و پرهزینه است و استفاده فراوان و بی رویه از سموم شیمیایی در کشاورزی نیز مساله ای است که باعث پیش آمدن و بروز مشکلات شدید بهداشتی و محیط زیست شده است و استفاده از ارقام متحمل و زودرس نیز ممکن است منجر به کاهش مرغوبیت الیاف شود، بنابراین جستجو و تحقیق در مورد روشهای مبارزه غیرشیمیایی از قبیل مبارزه بیولوژیکی ضروری است

قارچ آنتاگونیست برای مبارزه به کار رفت که می تواند از طریق آنزیم گلوکز اکسیداز موجود در ترشحاتش از گلوکز مصرفی قارچ بیماریزا استفاده کند. این ترکیب دارای خاصیت سمی برای عامل بیماریزای دو بیماری مهم پنبه یعنی پژمردگی ورتیسلیومی و مرگ گیاهچه است همچنین از آنجا که پدیده زودرسی در کاهش آفات و بیماریها و افزایش راندمان تولید از طریق کاهش کود، آب و وسایل حفظ گیاه و انرژی نقش بسزایی دارد، بنابراین نتایج تحقیق حاضر در زمینه افزایش زودرسی از طریق کاربرد اینوکولوم قارچ آنتاگونیست حائز اهمیت است.

بهترین راه پیشگیری کشت واریته های مقاوم است . انواع پنبه مصری پا بلند به این بیماری مقاوم می باشند. برابر مطالعاتی که در ایران صورت گرفته ،‌رقم ساحل در برابر این بیماری تحمل و مقاومت نسبی دارد و به این جهت در نواحی آلوده مازندران و  گرگان کشت این رقم توصیه می گردد. ضمنا عملیات زراعی مانند تناوب، انتخاب زمین مناسب ،‌کاشت پشته ای و آبیاری سبک از شدت بیماری می کاهد.

 

 



 
بیماریهای گیاهی(سه شنبه 86 آبان 29 ساعت 2:13 صبح )

ریزومانیا

Rhizomania

 Rhizomania یا   بیماری ریشه ریشی یا دیوانگی ریشه root madness  اولین بار در 1950 از ایتالیا و سپس سایر نقاط جهان گزارش شده است و این بیماری هم اکنون در بسیاری از کشورهای اروپائی، آمریکا، ژاپن، چین، ترکیه، قرقیزستان، قزاقستان، وجود دارد. در ایران نیز اولین بار در سال 1375 توسط ایزدپناه و همکاران در فارس و در سال 1376 نیز از سمیرم اصفهان توسط احمدی و جلالی گزارش شده است. بیماری ریزومانیا یکی از عوامل مهم ایجاد خسارت در مزارع چغندر می باشد و میزان خسارت آن اغلب از 30% تجاوز کرده و گاهی به 100% می رسد . در استان فارس و اصفهان نیز خسارت قابل توجهی ذکر شده است .

علائم بیماری

   در شرایط مزرعه ، چغندر قندهای مبتلا به ریشه ریشی مجموعه ای از علائم را نشان می دهند. علائم در بالای سطح خاک اغلب عبارت از رنگ پریدگی بوته و پژمردگی برگهای خارجی و گاه تمام بوته می باشد. در بعضی موارد مقدار بیشتری برگ در مرکز بوته تشکیل می شود. به ندرت زردی رگبرگ در برگهای مرکزی بوته چغندر قند مشاهده می شود.

علائم روی ریشه عبارت است از افزایش ریشه های ظریف ( حالت ریشه ریشی ) نکروزه شدن بعضی ریشه ها و باریک شدن ناگهانی ریشه اصلی در مقطع ریشه های مبتلا اغلب دوایر متحدالمرکز قهوه ای شبیه آنچه در بیماری پیچدگی بوته چغندرcurly top   وجود دارد، دیده می شود. ریشه های مبتلا ممکن است مورد حمله عوامل قارچی یا باکتریائی قرار گرفته و دچار پوسیدگی کامل گردند. شدت بیماری ممکن است منجر به تنک شدن مزرعه گردد.

عامل بیماری

عمل بیماری ریشه ریشی ، ویروسی است به نام زردی نکروتیک رگبرگ چغندر

bnyvv ، Beet necrotic yellow vein virrus

که ابتدا در ژاپن توصیف وسپس به همراهی آن با ریزومانیا در سایر کشور ها مشاهده گردیده است. ویروس مزبور به صورت میله های خم ناپذیر به قطر حدود 20 نانو متر و به چند طول مختلف و به طور متوسط 270 نانومتر بوده،      در طبیعت توسط  polymyxa betae keskin قارچ  انتقال می یابد. ضمنا در داخل ریشه های موئین زئوسپورانژیومها و اسپورهای مقاوم قارچ ناقل دیده می شود .

چرخه بیماری

ویروس عامل این بیماری در خاک از غده های آلوده توسط قارچ Polymyxa betae  انتقال می یابد. کشت پیاپی چغندر قند در  مزارع و بالا بودن میزان رطوبت خاک به علت بارندگی یا آبیاری ممکن است موجب بالا رفتن میزان آلودگی و چشمگیر شدن بیماری شده باشد. در عین حال انتشار قارچ در مزارع اکثرا از طریق شخم و آبیاری و با انتقال خاک به طرق دیگر امکان پذیر است

مبارزه

مبارزه با این بیماری بسیار مشکل است و مخصوصا در موقع حمل محصول به کارخانه بایستی از انتقال خاک آلوده داخل کامیون به مناطق دیگر جلوگیری به عمل آورد.

از عوامل موثر دیگر می توان به کنترل آبیاری ، تناوب در کشت ، استفاده از بذور مقاوم مثل رقم پکورا Pecora     مقاوم به بیماری رایزومانیا و نیمه مقاوم به بیماری رایزکتانیا( (مونوژرم) و بذر مولتی ژرم Multigerm   مقاوم به بیماری رایزومانیا و نیمه مقاوم به بیماری رایزکتانیا به رقم ارس  (Aras 101 101 MG Hybride    اشاره کرد .

فیتو پاتولوژی و بیماریهای گیاهی ایران

دکتر ابراهیم بهداد

برای دریافت power point اماده همراه با عکسهای بیشتر email بزنید.