نیشکر(یکشنبه 86 دی 23 ساعت 12:28 عصر )

خصوصیات گیاهی: نیشکر با نام علمی Saccharum Officinarum گیاه غول پیکری از تیره غلات (Gramineae) است که به صورت چند ساله برای برداشت ساقه حاوی قند آن تولید میشود . ساقه نیشکر دارای مغز است که قند در آن ذخیره می گردد ذخیره ساکارز بیشتر در قسمتهای مرکزی و پایین انجام می شود .

وجود عناصر معدنی در شربت قند بر کریستاله شدن قند اثر نا مطلوب دارد .

سازگاری: نیشکر محصول مناطق حاره و نیمه حاره ای می باشد . تولید نیشکر در آن نواحی که میانگین حرارت ماهیانه طی حداقل 8 ماه از سال حدود 20 درجه سانتیگراد یا بیشتر باشد امکان پذیر است ، مشروط بر آنکه در هیچ ماهی از سال یخبندان وجود نداشته باشد . حرارتهای حدود 20 درجة سانتیگراد درخاک برای رشد ریشه ها مناسب است و حرارتهای کمتر از این مقدار موجب محدودیت رشد ریشه می گردد . حرارتهای کمتر از 5 درجه سانتیگراد نیز ممکن است به برگها آسیب رساند .

حساسیت نیشکر به کمبود نور شدید است و پنجه زدن آن به مقدار زیادی نور نیاز دارد .

مقاومت نشکر به خشکی در بعضی ارقام زیاد است . با این حال ، نیشکر به بالا بودن رطوبت خاک و محدودیت زهکشی نیز چندان حساس نمی باشد . نیشکر به شوری خاک نسبتاً مقاوم می باشد .

کود شیمیایی: نیاز نیشکر به عناصر غذائی زیاد است . هر تن ساقه نیشکر برداشتی موجب خروج 45/0 تا 9/0 کیلوگرم ازت و همین مقدار اکسید فسفر ، 8/1 تا 5 کیلوگرم اکسید پتاسیم و 45/ تا 8/1 کیلوگرم کلسیم از خاک می گردد .

نیشکر در تمام خاکها نسبت به ازت واکنش نشان می دهد . زمان دادن کود ازته ، مقدار ازت در خاک و اثر آن بر قند در نیشکر مشابه چغندر قند است .

عکس العمل نیشکر به کود فسفره به نوع خاک بستگی دارد . معمولاً مقدار 400 تا 500 کیلوگرم اکسید فسفر را قبل از کاشت به خاک می دهند .عکس العمل نیشکر به پتاسیم نیز به خصوصیات خاک بستگی دارد .کمبود پتاسیم منجر به پیدایش ساقه های لاغر و نرم می گردد و درصد قند را کاهش می دهد .استفاده از کود پتاسیم در نواحی جنوبی ایران ضروری بنظر نمی رسد ، بخصوص اینکه با سوزاندن برگها در جریان برداشت مقداری از پتاسیم مصرفی به خاک برگشت داده می شود .

کنترل علفهای هرز: رقابت علفهای هرز در اوایل دوره رشد نیشکر اهمیت دارد .

علف کشهای قبل از سبز شدن مانند آترا زین می تواند علفهای هرز را بین 4 تا 12 هفته پس از کاشت ( بسته به شرایط ) کنترل نماید . پس از هر برداشت نیز می توان این علف کش را بین ردیفها پاشید .

آفات و امراض: کرم ساقه خوار نیشکر و سوسک نیشکر دو آفت مهم نیشکر در ایران بشمار می رود .

خسارت کرم ساقه خوار نیشکر (sesamia nonagrioides) توسط لاروها انجام می شود که صورتی رنگ بوده و طول آنها به 30 تا 35 میلی متر می رسد . لاروها ابتدا از پانشیم غلاف برگ تغذیه کرده و سپس به داخل ساقه نیشکر وارد شده و از بافت داخلی تغذیه می کند . و باین طریق موجب خشکیدن جوانه انتهایی ساقه می گردد . ظاهراً پارازیت های طبیعی جمعیت این آفت رادر حد غیر اقتصادی نگهداشته و سمپاشی ضرورت ندارد .

سوسک نیشکر یا سوسک ذرت با نام علمی Pentodon iniota یکی از آفات عمومی محصولات زراعی است که به نیشکر نیز حمله می کند . این سوسک حشره ای است به رنگ بور متمایل به سیاه و طول 20 تا 24 میلی متر که به قلمه و اندامهای زیرزمینی نیشکر خسارت وارد می سازد . حشره کامل و لارو آن هر دو از مغز قلمه و ساقه در زیر خاک تغذیه می کند . برای مبارزه با این آفت می بایستی بقایای گیاهی آلوده و علفهای هرز را زا خاک خارج و جمع آوری نمود .

کنترل شیمیایی با پاشیدن حشره کشها قبل از شخم و با استفاده از طعمه مسموم امکان پذیر می باشد .

بیماریهای سیاهک ، موزائیک و بوته میری آوندی نیشکر بطور پراکنده و موضعی در روی بعضی ارقام نیشکر در خوزستان مشاهده گردیده اند ، ولی در حال حاضر اهمیت اقتصادی آنها زیاد نیست . استفاده از ارقام مقاوم مهمترین راه مبارزه با این بیماریهاست .

برداشت: نیشکر با خنک شدن هوا در اوایل پائیز شروع به رسیدن می کند و مقدار زیادی مواد قندی در آن ذخیره می شود .

در ایران ابتدا مزرعه را آتش می زنند تا برگها بسوزد .در صورتیکه برگها بخوبی نسوزد ، می توان ابتدا برگها را با علف کش گراماکسون خشکانید و 5 تا 9 روز بعد مزرعه را آتش زد برای سمپاشی می توان از هواپیما استفاده کرد .پس از سوزانیدن برگها نسبت به بریدن ساقه ها از نزدیکی سطح خاک اقدام نموده و قسمت فوقانی ساقه را که قند کمی دارد قطع می کنند ( حدود 20 تا 30 سانتی متر فوقانی که میانگره ها بخوبی تشکیل نشده اند ) . ساقه ها را روی تریلرها بار نموده و کارخانه می برند .

موارد استفاده: ساقه تازه نیشکر دارای 90 درصد عصاره است که حاوی 12 تا 17 درصد ساکرز می باشد . از هر تن ساقه تازه نیشکر حدود 85 تا 110 کیلوگرم قند استخراج می گردد .

ملاس و تفاله دو محصول جنبی نیشکر است . از ملاس برای تهیه الکل و نیز تغذیه دام استفاده می شود . از تفاله در تهیه کاغذ ، مقوای ساختمانی و پوشهای دیگر استفاده می گردد . تفاله می تواند بعنوان بستر مرغ و دام نیز مصرف شود .

» مهندس مجتبی نعمتی
»» نظرات دیگران ( نظر)

روشهای ازدیاد گیاهان(شنبه 86 دی 15 ساعت 5:46 عصر )

دید کلی

هدف علم ازدیاد گیاهان ، افزودن به تعداد گیاهان با حفظ ویژگیهای ارزشمند آنها می‌باشد. برای این منظور گیاهان به روشهای جنسی (Sexual) و یا غیر جنسی (Asexael) تکثیر می‌شوند. اکثرا در طبیعت ، گیاهان از طریق بذر به ادامه نسل می‌پردازند. هر کدام از بذرها از نظر ژنتیکی ساختار منحصر به فرد خود را دارند که ناشی از آمیختگی والدین می‌باشد.

برای تولید مثل موفق گیاهان توسط انسان سه جنبه مختلف مورد نظر می‌باشد. داشتن اطلاعات عملی و مهارتهای لازم جهت ازدیاد گیاهان ، نظیر کشت بذر ، نهال و نشا ، پیوند زدن ، تهیه قلمه و ریشه‌دار کردن آن هنر ازدیاد نباتات بشمار می‌آید، داشتن اطلاعات لازم در مورد رشد و نمو ساختار گیاه و شرایط رشد که علم ازدیاد گیاهان محسوب می‌شود. جنبه سوم ، داشتن اطلاعات کافی در مورد روشهای ازدیاد گونه‌های مختلف گیاهی می‌باشد.

تکثیر جنسی گیاهان

تکثیر جنسی گیاهان شامل ترکیب یاخته‌های جنسی نر و ماده و تشکیل بذر می‌باشد. تکثیر جنسی با نصف شدن و کاهش کروموزومی گامتهای نر و ماده ، آغاز می‌شود و بعد از لقاح تعداد کروموزومها به تعداد اولیه افزایش می‌یابد و با بوجود آمدن ژنوتیپهای جدید همراه است. شکل ظاهری (فنوتیپ) گیاه و انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر توسط ژنها تعیین می‌شود.

فرآیند زایشی گیاه

فرآیند زایشی گیاه با تشکیل گل ، آغاز می‌شود و این تغییرات شامل گل انگیزی ، گل آغازی ، اختصاصی شدن و تشکیل گل و شکوفایی است. از ترکیب گامتهای نر و ماده ابتدا تخم حاصل می‌شود و تخمک تلقیح یافته به دانه تبدیل می‌شود. تخم دارای خاصیت "خود تولیدی" بوده و حاوی اطلاعات ژنتیکی مورد نیاز برای تولید یک گیاه کامل می‌باشد. عواملی همچون دما ، طول روز ، هورمونهای گل انگیزی و تغذیه گیاه در تمایز و تشکیل گل ، دخالت دارند.

تشکیل بذر

دانه‌های گرده بعد از جوانه زدن بر روی کلاله ، لوله گرده را حاصل می‌کنند. لوله گرده پس از عبور خامه وارد تخمدان شده و در نهایت به کیسه جنینی رسیده و عمل لقاح صورت می‌گیرد. لوله گرده حاوی دو هسته جنسی میباشد. یکی از هسته‌ها با تخمزا ترکیب شده و تخم دیپلوئید حاصل می‌شود. هسته دیگر با هسته ثانویه کیسه جنینی ترکیب شده و آندوسپرم ترپپلوئید را بوجود می‌آورد. پوششهای تخمک بعد از لقاح و در حین رشد و نمو بذر ، تغییر حالت داده و پوسته بذر را حاصل می‌کنند. بذر شامل جنین ، مواد غذایی و پوسته بذر می‌باشد.

جوانه زدن بذر

بذر تخمک لقاح یافته است و در هنگام جدا شدن از پایه مادر ، حاوی جنین ، مواد غذایی و پوسته می‌باشد. بذرهایی که از پایه مادر جدا می‌شوند رطوبت آنها کاهش می‌یابد و فعالیت حیاتی آنها در حد پایین می‌باشد. فعال شدن ماشین متابولیکی جنین موجب جوانه زنی بذر و رویش گیاه جدید می‌شود. جوانه‌زنی شامل پاره شده پوسته بذر ، ظاهر شده چند میلیمتر از ریشه‌چه می‌باشد. در جوانه‌زنی بذر نوع ویژه‌ای از مولکولهای mRNA دخالت دارند، تعادل هورمونی کنترل می‌شود و میزان اسید جیبرلیک در بذر افزایش می‌یابد. و با تولید ساقچه و برگها ، گیاه جدید تولید می‌شود.

مزایای ازدیاد جنسی

امکان انبار کردن بذر در شرایط مناسب و کشت آن در سالهای بعد ، ارزان و اقتصادی بودن ازدیاد توسط بذر ، عدم انتقال بیماریهای ویروسی توسط بذر ، سازگار بودن بذر به شرایط متغیر محیطی ، امکان ازدیاد اکثر گیاهان زراعی ، تکثیر پایه‌های بذری برای درختان میوه ، ازدیاد کلونهای اصلاح شده توسط بذر و ... از مزایای تکثیر جنسی گیاهان محسوب می‌شوند.

تکثیر غیر جنسی گیاهان

در تولید مثل غیر جنسی ، تقسیم یاخته‌ای بدون کاهش کروموزومی (میوز) اساس کار می‌باشد. بطوریکه گیاهان تولید شده حاوی اطلاعات ژنتیکی پایه مادر می‌باشند. تقسیم یاخته‌ای توسط سلولهای غیر جنسی (سوماتیک) انجام می‌گیرد. تقسیم مستقیم یاخته‌ای عامل تشکیل بافت پینه در محل زخم و باززایی و بهبود زخم است و تکثیر رویشی را بوسیله قلمه ، پیوند و خوابانیدن شاخه ممکن می‌سازد. این روش تکثیر در کشت بافت نیز مطرح بوده و می‌توان گیاهان جدید را از این طریق تولید نمود. سلول رویشی زنده گیاهان ، دارای قدرت تولید یک گیاه کامل می‌باشد و این پدیده را قدرت خودسازی (Totipotency) می‌نامند و گیاه تولید شده بطور کامل اطلاعات ژنتیکی یاخته های مادری را خواهد داشت.

روشهای ازدیاد غیر جنسی گیاهان

قلمه زدن

قلمه قسمتی از گیاه است که معمولا حاوی جوانه بوده و بعد از جدا کردن از پایه ، در محیط کشت ریشه‌دار می‌گردد. قلمه زدن معمولترین روش ازدیاد غیر جنسی بوده که آسانتر و ارزانتر از دیگر روشهای غیر جنسی می‌باشد. گیاهان تولید شده از طریق قلمه گیری شبیه پایه مادر و شبیه یکدیگر بوده و در آنها تفرقه صفات حاصل نمی‌شود.

خوابانیدن شاخه

در این روش شاخه مورد نظر را قبل از جدا کردن از پایه مادر ، در محیط کشت ریشه‌دار نموده، سپس از پایه مادر جدا می‌کنند و به عنوان گیاه جدید مورد استفاده قرار می‌دهند. در شاخه‌هایی که به عنوان وسیله ازدیاد بکار برده می‌شوند، ریشه‌های نابجا حاصل میشود.

پیوند زدن

پیوند عبارت است از اتصال دو قطعه از بافت زنده گیاه بر روی یکدیگر که منجر به تشکیل یک گیاه مستقل می‌گردد. قسمت بالای محل پیوند را پیوندک می‌نامند. پیوندک وظیفه عمل فتوسنتز و تشکیل محصول را به عهده می‌گیرد. پایه بخش پایین محل پیوند است که قسمتی از تنه و سیستم ریشه را بوجود می‌آورد.

ازدیاد بوسیله ساختارهای رویشی

برخی از گیاهان نظیر گیاهان چند ساله علفی دارای ساختارهای ویژه رویشی می‌باشند که می‌توان گیاه مورد نظر را توسط این نوع ساختارها ، زیاد کرد. از این ساختارها می‌توان به پیاز ، ساقه غده‌ای ، ریزوم ، پاجوش و ... اشاره کرد.

ریزازدیادی

این روش شامل تولید گیاه با استفاده از قسمتهای بسیار ریز گیاه نظیر بافتها و یاخته‌ها در شرایط ضد عفونی شده و در محیط کشت مصنوعی با استفاده از سیستم درون شیشه‌ای می‌باشد. این روش را بطور کلی ، کشت بافت می‌گویند.

مزایای تکثیر غیر جنسی گیاهان

تولید گیاهان یکدست و متجانس و شبیه پایه مادر ، کوتاه کردن دوره نونهالی ، ازدیاد گیاهان بکربار ، کنترل شکل و مراحل رشد و گوناگونی روشهای غیر جنسی ، از مزایای این روش تکثیر محسوب می‌شود.

معایب ازدیاد غیر جنسی گیاهان

از معایب ازدیاد غیر جنسی پر هزینه بودن و امکان انتقال عوامل بیماریزا توسط این روش می‌باشد. از عوامل بیماریزا می‌توان به قارچها ، باکتریها و ویروسها اشاره کرد.

» مهندس مجتبی نعمتی
»» نظرات دیگران ( نظر)

بیوشیمی گیاهی(چهارشنبه 86 دی 5 ساعت 10:28 صبح )

بیوشیمی گیاهی
بیوشیمی گیاهی شاخه‌ای از بیوشیمی است. دانشی است تجربی که هدف آن بررسی طبیعت و مکانیسم واکنشهای شیمیای ویژه‌ای است که در گیاهان روی می‌دهند. این شاخه از علوم ، دانشی نو‌ظهور است که در حال تکامل می‌باشد
دید کلی
گیاهان که منبع غذاها ، داروها و تعداد بیشماری از مواد آلی گوناگون هستند، در حقیقت گنجینه‌ای عظیم از ثروت پنهانی بشمار می‌روند که پیوسته تجدید می‌شوند. گیاهان علاوه بر آنکه نقش تلمبه آب بی‌اندازه پرتوانی را میان خاک و جو ایفا می‌کنند. با بقایای فسیلی خود منشا منابع لازم برای تمدن کنونی هستند. سلول گیاهی آزمایشگاه بنیادی این کارخانه شگرف ترکیبات آلی است. مهم آن است که تعیین شود گیاه با چه فرآیندهایی (فتوسنتز ، تعرق و (واکنشهای متابولیسمی|متابولیسم))) دگرگونی‌های متعددی را باعث می‌شود که از چند ماده ساده آغاز می‌شوند و به تعداد بیشماری از پیچیده‌ترین مواد آلی حاصل از متابولیسم گیاهی می‌رسند

برخی از فرآیندها مانند فتوسنتز یا چرخه‌های تحولات نیتروژن و گوگرد ، خصلتی عام دارند که به مولکولهای ساده متابولیسم اولیه مانند قندها و آمینو اسیدها و ... که در همه گیاهان مشترک هستندمنجرمی‌شوند فرایندهای دیگر ، برعکس ، اختصاصی‌تر هستند و به فرآورده‌های متابولیسم ثانویه حاصل از استفاده مواد متابولیسم اولیه ، می‌انجامد. چنین است قلمرو بیکران و هیجان ‌انگیز بیوشیمی گیاهی که هدف آن پاسخ به این پرسش معقول است که پدیده‌ها چگونه روی می‌دهند، بی‌آنکه بخواهد به پرسش غایت‌گرانه چرا پاسخ دهد. مباحثی که در بیوشیمی گیاهی بحث می‌شوند، در زیر شرح داده می‌شوند

نقش آب در گیاهان
آب لازمه زندگی است. زندگی در دریاها تولد ‌یافته و واکنشهای متابولیسمی ، مانند ساختارهایی که پایه و اساس این واکنشها هستند فقط در محیط آبکی انجام ‌پذیر هستند. آب در گیاهان علفی و اندامهای جوان در نگهداری حالت تورژسانس دخالت دارد. آب به عنوان متابولیت در تهیه هیدروژن لازم برای ساختن زنجیره‌های هیدروکربنی دخالت دارد. آب در پدیده فتوسنتز نقش کلیدی دارد. آب از طریق تارهای کشنده ریشه جذب شده و از طریق آوندهای چوبی به تمام قسمت‌های گیاه منتقل شده و اعمال خود را انجام می‌دهد

فتوسنتز
فتوسنتز که در کلروپلاست‌ها صورت می‌گیرد عبارت است از تشکیل قندها از H2O و CO2 به کمک انرژی نوری جذب شده بوسیله کلروفیل و رنگیزه‌های فرعی. مباحثی که در مورد فتوسنتز در بیوشیمی گیاهی بحث می‌شود به صورت زیر است. شرایط فتوسنتز ، مراحل مختلف اخذ انرژی نوری و تبدیل آن به انرژی شیمیایی ، احیای CO2 به قند سه کربنی و در نهایت تشکیل قندهای مختلف از قند اولیه است. بازده فتوسنتز چه از ساخت قندها و چه از نظر میزان انرژی تولیدی در گیاهان مختلف ، متفاوت است

تنفس در گیاهان
پدیده‌های تنفس با مصرف اکسیژن و دفع دی‌اکسید کربن همراه هستند، این پدیده‌ها شامل تجزیه متابولیت‌های کربن‌دار است که سرانجام پس از اکسایش به H2O و CO2 تبدیل می‌شوند. این اکسایش همراه با آزاد کردن انرژی است که به صورت ATP ذخیره می‌شود. در گیاهان دو نوع تنفس دیده می‌شود: تنفس در همه موجودات زنده مشترک است و در تاریکی و روشنایی انجام می‌شود و تنفس نوری که فقط در روشنایی انجام می‌شود

تغذیه نیتروژنی گیاهان
در گیاهان ، ترکیبات نیتروژن‌دار که از مواد اساسی سازنده موجودات زنده هستند، از مولکولهای کانی ساده ساخته می‌شوند. مشتقات نیتروژندار از دو نظر حائز اهمیت هستند، از نظر کمی که ترکیبات نیتروژندار 30 - 6 درصد وزن خشک گیاهان را تشکیل می‌دهند و از نظر کیفی که نیتروژن در ساخت بسیاری از ترکیبات اساسی متابولیسم مانند آنزیمها ، اسیدهای نوکلئیک و ... شرکت دارد. مباحثی که در این مورد در بیوشیمی گیاهی وجود دارد شامل منابع نیتروژن ، استفاده گیاهان از نیتروژن هوا ، شکلهای مختلف ازت و ... است

تغذیه گوگردی گیاهان
ترکیبات گوگردی بسیار فراوان هستند و در همه موجودات زنده یافت می‌شوند، ولی تنها گیاهان و میکروارگانیزم‌ها می‌توانند از یونهای سولفات خاک استفاده کرده و آنها را احیا کنند. مباحثی که در بیوشیمی گیاهی درباره این تغذیه مطرح می‌شود شامل منابع گوگرد ، استفاده از سولفات‌ها ، احیای سولفات فعال ، ورود سولفورها در ترکیبات آلی و ... می‌باشد
بیومولکولها
تمام بیومولکولها از جمله کربوهیدراتها ، پروتئینها ، لیپیدها و اسیدهای نوکلئیک در بیوشیمی گیاهی بحث می‌شوند. که شامل شکل و ساختمان این ترکیبات و مشتقات مختلف آنها ، وظایف و نقش آنها در گیاه و متابولیسم این مواد می‌باشد

ترکیبات معطر
بیوسنتز حلقه معطر یکی از فرایندهای اساسی در بیوشیمی گیاهی است. از مهمترین ترکیبات معطر می‌توان لیگنین (ماده سازنده چوب) و همچنین بسیاری از اسانسها ، فلاونها ، آنتوسیانها و اسیدهای آمینه واجد حلقه‌های معطر (فنیل آلانین و ترپیتوفان) و ... اشاره کرد. مواردی مانند تشکیل حلقه معطر ، انواع حلقه معطر ، نقش و متابولیسم آنها در بیوشیمی گیاهی بحث می‌شوند
ترپنها و آلکالوئیدها
تنوع قابل توجه انواع که در گیاهان دیده می‌شود، نمونه تازه‌ای از امکانات شیمیایی کارخانه گیاهی است. ترپنوئیدها با آلکالوئیدها و افلانوئیدها جزو مواد ثانویه متابولیسم قرار داده می‌شوند. بعضی از ترپنوئیدها در پدیده فتوسنتز شرکت می‌کنند و چند هورمون گیاهی ، ساختار ترپنی دارند. در حال حاضر بیش از 2000 آلکالوئید شناخته شده‌اند و به علت خواصشان مورد توجه داروسازان قرار گرفته‌اند. مواردی مانند ساختمان این ترکیبات ، چگونگی سنتز و متابولیسم این مواد در بیوشیمی گیاهی بحث می‌شوند
بیوشیمی رشد و نمو گیاهی
مجموعه پدیده‌هایی که با افزایش طول گیاه همراه است نمو نامیده می‌شود. نمو اندامهای گیاهی مانند نمو گیاه کامل با افزایش نمایی مشخص می‌گردد و بعد هر چه گیاه به حد بلوغ نزدیک می‌شود به همان نسبت نمو اندامهای کاهش می یابد. مواردی مانند سنتیتک رشد ، تروپسیم‌ها ، انواع هورمونهای گیاهی و ساختار و نقش فیزیولوژیک آنها در گیاهان ، تشکیل گل و مکانیسمهای موثر بر آن و ... در بیوشیمی گیاهی بحث می‌شوند

ارتباط بیوشیمی گیاهی با سایر علوم
بیوشیمی گیاهی با بسیاری از علوم از جمله فیزیولوژی گیاهی ، زیست شناسی سلولی و مولکولی ، ژنتیک و بیوشیمی ارتباط دارد.

» مهندس مجتبی نعمتی
»» نظرات دیگران ( نظر)

هورمون جیبرلین(چهارشنبه 86 آذر 28 ساعت 10:45 صبح )

مقدمه

جیبرلین یکی از هورمونهای گیاهی است که نقش مهمی در رشد و نمو گیاهان بازی می‌کند. نام جیبرلینها به علت کشف تصادفی در ژاپن در قارچ آسکومیست انگل برنج به نام ژیبرلافوزیکوروژآ می‌باشد. این قارچ مسئول بیماری باکانه است که گیاهان مبتلا به این بیماری با طویل شدن قابل ملاحظه میانگره‌ها مشخص می‌شوند که در این صورت به آنها گیاهکهای سرکش می‌گفتند. تماما پژوهشهای اولیه درباره ژیبرلینها عملا از کارها کوروساوا فیزیولوژیست ژاپنی حاصل شده است. تعداد جیبرلینهای شناخته شده اکنون متجاوز از 100 عدد است.

اندازه‌گیری جیبرلینها

برای جیبرلینها آزمونهای زیستی مخصوص تعیین شده است. در سال 1957 فاینی از اختصاصات جیبرلینها در برطرف کردن کوتاه قدی منشا وراثتی بعضی از واریته‌های نخود و ذرت برای اندازه‌گیری این تنظیم کننده‌های رشد استفاده کرده است. سایر آزمونها بر روی اثرات دیگر فیزیولوژیکی ژیبرلینها صورت می‌گیرد که در این آزمونها از افزایش طول محور زیر لپه کاهو ، تولید آلفا آمیلاز توسط یاخته‌های واجد آلورون ، میوه جو استفاده شده است.

خصوصیات شیمیایی جیبرلینها

جیبرلینها بوسیله بوسیله پالک در سال 1965 به عنوان ترکیباتی با اسکلت انت جیبرلان شناخته شدند و در واقع دی ترپنهای حلقوی هستند که در نتیجه تراکم چهار واحد ایزوپرن بدست می‌آیند. جیبرلینها به شکل 19 و 20 اتم کربن ، منو ، دی و تری کربوکسیلیک غیر پیوسته وجود دارند. جیبرلینها بطور طبیعی در سه حالت یا شکل شیمیایی وجود دارند که دو نوع آنها از نظر شیمیایی مشخص شده است و سومی بطور فرضی معلوم گشته است. که عبارتند از:

جیبرلینهای آزاد
جیبرلینهای پیوسته
جیبرلینهای محلول در آب

بیوسنتز جیبرلینها

جونز و فیلیس در سال 1966 نشان دادند که طرحهای اولیه برگی نسبت به مریستمهای راسی ، ژیبرلین بیشتر تولید می‌کنند. ریشه‌ها به روش بسیار فعال این تنظیم کننده‌های رشد را می‌سازند. جنین دانه‌ها و میوه‌ها نیز منبع خوب تولید جیبرلین هستند.

انتقال جیبرلینها

بیشتر داده‌های مربوط به انتقال جیبرلینها در گیاهان دانه دار به حرکت GA خارجی مربوط است و اطلاعات مربوط به حرکت GA درونی کاملا غیر مستقیم هستند. انتقال جیبرلین بطور غیر قطبی توسط آبکش و چوب صورت می‌گیرد. در نخود جیبرلینهای بکار برده شده به سرعت 5 سانتیمتر در ساعت حرکت می‌کند که این سرعت به سرعت متابولیتهای منتقل شده توسط آبکش مربوط است. جیبرلینها در شیره خام چند گیاه مو ، سیب و گوجه فرنگی یافت شده اند.

تشکیل مشتقات غیر فعال جیبرلینها

بتا هیدروکسیلاسیون

الف- هیدروکسیلاسیون جیبرلین ها در موقعیت 2 (?) به همراه کاهش محسوس فعالیت زیستی آنهاست. تبدیل GA1 به GA2 در دو گونه لوبیا (فازئولوس ولگاریس و فازئولوس کوکسینئوس) مشاهده شده است.

اشکال پیوسته جیبرلینها

گلوکزیل- استرهای جیبرلینهای مختلف شناخته شده است که در آنها گلوکز بوسیله پیوند بتا گلوکوزیدی به یک عامل هیدروکسیل جیبرلینها متصل است. این شکل جیبرلین بدون تردید از اشکال غیر فعال است زیرا نتوانسته‌اند هیدرولیز این مشتقات را در بافتها نشان دهند.

اثرات فیزیولوژیکی جیبرلینها

اثر بر روی رشد

جیبرلینها رشد طبیعی بعضی از گیاهان کوتاه قد را امکان‌پذیر می‌سازند همچنین رشد طولی گیاهان طبیعی مانند برنج ، کاهو ، گندم و خیار را تحریک می‌کنند. جیبرلینها اثری شگفت آوربر روی بلند شدن ساقه گیاهان طوقی دارند. فعالیت تقسیم یاخته‌ای مریستم زیر راسی واریته‌های نخود کوتاه قد و ذرت به جیبرلینها حساس بوده و بوسیله این هورمونها تحریک می‌شود. کشش یاخته‌ای بیش از تقسیم یاخته‌ای دلیل تحریک رشد بوسیله جیبرلین است. در واقع این هورمونها در گیاهان گندم یا جو که اشعه دیده‌اند و در آنها تقسیم یاخته‌ای کاملا متوقف شده هنوز موثر می‌باشند.

به علاوه بوسیله GA₃ یک نوع همبستگی بین تحریک رشد محور زیر لپه کاهو و افزایش وزن خشک دیواره ملاحظه شده است. این رشد طولی با یک نوع افزایش قابل توجه دیکتیوزومها ، بوسیله یکنوع تکثیر آندوپلاسمی و افزایش پلی‌ریبوزومهای یاخته‌ها جلو می‌افتد. این تغییرات با سنتز و ترشح زیاد مواد سازنده دیواره توام است که شبیه تغییراتی است که توسط GA₃ در یاخته‌های واجد آلورون گندم گیاه جو القا می‌شود. در یاخته‌های فوق این تغییرات قبل از افزایش سنتز و ترشح آلفا آمیلاز صورت می‌گیرد.

سنتز جدید هیدرولازها در یاخته‌های آلورون جو وابسته به GA

القای ساخت جدید آلفا آمیلاز بوسیله GA در لایه‌های آلورون پس از زمان تاخیری حدود 18 ساعت پس از عمل هورمون کاملا مشهود است. آلفا آمیلاز ظاهرا پس از ساخت از یاخته‌های آلورون آزاد می‌شود اما ریبونوکلئاز و بتا1و3 گلوکاناز ابتدا در یاخته‌های آلورون انباشته می‌شوند و سپس به سرعت آزاد شده یا ترشح می‌شوند. بطور کلی اگر قرار است سنتز جدید هیدرولازها ادامه یابد جیبرلین بطور مداوم حضور داشته باشد تا پاسخهای هورمون باقی بمانند.

ساخت RNA جدید برای القای سنتز جدید و آزاد شدن آلفا آمیلاز ممانعت می‌کند. بازدارنده‌های ساخت پروتئین از جمله سیکلو هگزیمید نیز از القای ساخت هیدرولازها توسط GA ممانعت می‌کنند. جالب است که اسید آبسیزیک که یک هورمون بازدارنده رشد است نیز از سنتز القا شده آلفا آمیلاز ممانعت می‌کند.

سایر اثرات جیبرلین

جیبرلینها بخصوص GA₇ و GA₄ موجب تولید میوه‌های بدون دانه یا بکرباری در بعضی گونه‌های گیاهی می‌شود. همچنین اگر جیبرلیها به مقدار زیاد بکار رود یا به عنوان همکاری با سیتوکینین موجب رشد زیاد برگها می‌شود که غالبا سطح برگها به دو برابر طبیعی می‌رسد. جیبرلین در بیشتر موارد خفتگی دانه‌ها را نیز برطرف می‌کند. بخصوص در مورد دانه‌هایی که خفتگی حساس به نور دارند مانند کاهو که جیبرلین جانشین نور سرخ می‌شود و مانند نور سرخ خفتگی این گونه دانه‌ها را برطرف می‌کند در این عمل معمولا اسید جیبرلیک به غلظت نسبتا قوی بکار برده می‌شود ( 3- 10 گرم در میلی‌لیتر).

جیبرلینها می‌توانند بازدارندگی رویش دانه را که توسط اسید آبسیزیک در مورد جنینهای نخود حاصل شده برطرف نمایند و متقابلا اسید آبسیزیک می‌تواند اثر محرک جیبرلینها را تضعیف کند ولی در عین حال عمل آن عمومی نیست. عمل تضاد آبسیزیک که در چندین پدیده مشاهده می‌شود مربوط به یک نوع تشابه ساختاری به جیبرلین می‌تواند باشد. زیرا اسید آبسیزیک یک سزکوئی‌ترپن است. اعمالی مانند خفتگی جوانه‌ها با جیبرلین برطرف می‌شود. با کاربرد جیبرلینها ممکن است که این تنظیم کننده‌ها به عنوان آنتگونیتهای اسید آبسیزیک عمل کنند. جیبرلینها ورود به خفتگی جوانه‌های درختان و درختچه‌ها را که بوسیله روزهای کوتاه القا ‌می‌شود به تاخیر می‌‌اندازد.

آنتی جیبرلینها

بعضی از کاهش دهنده‌های رشد که در برخی موارد عملی باغبانی برای بدست آوردن گیاهان پا کوتاه بکار می‌روند به نام آنتی جیبرلین معروفند این ترکیبات سنتز جیبرلینها را متوقف می‌کنند یکی از انواع معروف این ترکیبات کلرور 2- کلرواتیل- تری متیل- آمونیوم است که در مسیر بیوسنتز جیبرلین سنتز کورن از ژرانیل- ژرانیول را متوقف می‌کند

» مهندس مجتبی نعمتی
»» نظرات دیگران ( نظر)

آزمایشگاه کشت بافت(دوشنبه 86 آذر 26 ساعت 3:34 صبح )

آزمایشگاه کشت بافت

عنوان یافته تحقیقاتی: ریزازدیاد کلونی ژنوتیپهای منتخب به روش کشت درون شیشه

مقدمه: چغندرقند یک گیاه دو ساله و دگرگشن است. تکثیر غیر جنسی این گیاه به روش ریزازدیاد کلونی در شرایط درون شیشه موجب دستیابی به یکنواختی بیشتر در اجرای آزمایشهای ترکیب پذیری و نیز حفظ منابع ژنتیکی مورد نیاز برنامه های بهنژادی این گیاه می گردد. تولید جوانه های نا به جا از بافتهای گوناگون امکان پذیر است. با توجه به این که صفات زراعی بوته های انتخاب شده در سال اول مورد بررسی قرار می گیرد استفاده از بافت ساقه گلدهنده پس از اجرای این بررسیها بهترین نتایج را حاصل می آورد. بافت ساقه گلدهنده بوته های مورد نظر پس از نمونه برداری در آزمایشگاه استریل می گردد و در محیط های غذایی منتخب حاوی هورمونهای رشد در چرخه ازدیاد قرار می گیرد.

شرح یافته وتوصیه های کاربردی: آزمایشهای به اجرا در آمده موجب کسب نتایج معتبر و قابل تکرار در زمینه مراحل مختلف کشت در شرایط آزمایشگاهی گردیده است. ساقه گلدهنده گیاه ورنالیزه شده چغندرقند پس از شستشو و استریلیزاسیون با محلول الکل 70% و سپس با هیپوکلریت سدیم 2-1% و آبکشی با آب استریل در محیطهای 1- القا جوانه های رویشی 2- ازدیاد جوانه ها 3- ریشه زایی حاوی ترکیب نمکهای اصلی و فرعی, هورمونهای رشد، قند و ماده آگار کشت می گردند. میزان ازدیاد جوانه ها در ژنوتیپها متغیر است اما در هر چرخه 4 هفته, این میزان بین 5 و 7 برابر می باشد. نگهداری جوانه ها در محیط سردخانه و نور ملایم امکان پذیر می باشد.

روش ازدیاد و نگهداری جوانه های رویشی حاصل از ریزازدیاد کلونی ژنوتیپهای برتر در شرایط درون شیشه در حال حاضر بخشی از عملیات مورد نیاز در برنامه های بهنژادی بسیاری از گیاهان از جمله چغندرقند می باشد.

اهمیت اقتصادی: یکنواختی، تکرارپذیری عملیات دورگ گیری و نگهداری منابع ژنی مورد استفاده در برنامه های به نژادی موجب تسهیل و تسریع در امر دستیابی به نتایج تلاقی های گونه های زراعی و نیز گونه های وحشی و معرفی ارقام جدید چغندرقند می گردد.

ریزازدیاد کلونی

عنوان یافته تحقیقاتی: تولید گیاهان هاپلوئید و دابل هاپلوئید با استفاده از روش کشت تخمک بارور نشده و تیمار کلشی سین در شرایط کشت درون شیشه

مقدمه : کشت گامت در گیاهان با هدف شناسایی و تثبیت برخی از صفات زراعی و نیز ایجاد گیاه هاپلوئید به اجرا در می آید. در اغلب گیاهان کشت دانه گرده با موفقیت روبرو شده است، در حالی که در چغندر قند کشت این سلول به نتیجه نرسیده و تخمک بارور نشده منشا تولید گیاهان هاپلوئید قرار گرفته است. آزمایشهای گوناگون در رابطه با نمونه قابل کشت، محیط کشت مناسب و ترکیب هورمون ها به اجرا در آمده است. در پژوهشهای به اجرا در آمده در ایران لاینهای هاپلوئید حاصل از کشت تخمک بدست آمده است. اجرای تیمار کلشی سین برای دو برابر کردن تعداد کروموزمهای گیاهان هاپلوئید در آزمایشهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته و نهایتا در شرایط کشت بافت هاپلوئید درون شیشه های کشت به کار گرفته شده است.

شرح یافته و توصیه های کاربردی: اجرای کشت تخمک بارور نشده با نمونه برداری از بوته های ورنالیزه آغاز می گردد. ساقه هایی که گلی در قاعده آنها شکفته باشد جهت برداشت انتخاب می شوند. از این ساقه ها پس از استریلیزاسیون در محیط استریل با استفاده از لوپ بینوکولر تخمک های بارور نشده از دورن غنچه گل خارج و در محیط غذایی انتخاب شده N6 حاوی هورمونهای NAA و BA و میزان قند 6% کشت گردید. میزان جوابگویی ژنوتیپها بین 1 تا 5/10% ثبت شده است. بافت و گیاهچه های هاپلوئید در محیط ازدیاد تکثیر و در شرایط دورن شیشه با محلول کلشی سین در غلظت 05/0% به مدت 48 ساعت تحت تیمار قرار می گرفت. جوانه های حاصل از بافت و گیاهچه های در حال تکثیر در محیط عاری از این ماده سطح پلوئیدی مضاعف نشان داده است . این گیاهان به نام گیاهان دابل هاپلوئید (DH) چغندرقند دارای ژنوم تثبیت شده می باشند.

اهمیت اقتصادی: لاینهای دابل هاپلوئید به عنوان والد هیبرید برای افزایش میزان هتروزیس در برخی صفات زراعی و نیز به عنوان منابع ژنی با صفات تثبیت شده مقاومت به بیماریها و آفات به کار می روند. کاهش دوره سلکسیون برای تثبیت ژنها از مهمترین امتیازات اجرای روش هاپلودیپلوئیدیزاسیون در گیاهان می باشد و به ویژه در گیاهان دگر گشن حائز اهمیت است.

عنوان یافته تحقیقاتی: تولید جنین سماتیکی چغندرقند از طریق اجرای تیمار TIBA/Proline در شرایط جوانه

زنی بذر و اجرای کشت درون شیشه

مقدمه : تولید جنین غیر جنسی یا رویشی در شرایط کشت درون شیشه یکی از روشهای جدید ازدیاد رویشی گیاهان تلقی می گردد. در این روش سلولهای رویشی بافت گیاه در شرایط کشت مصنوعی ایجاد بافت جنین زا می نماید و جنین های رویشی حاصل که مشابه جنین های زایشی به مرحله رسیدگی می رسند یکنواختی ژنتیکی بیشتری دارند. دستیابی به جنین های رویشی در برنامه های به نژادی و تولید بذرتجاری به منظور انتقال ژن، ایجاد مقاومت به تنش های گوناگون، بررسیهای مولکولی و تولید بذر مصنوعی مورد توجه قرار دارند.

شرح یافته وتوصیه های کاربردی: در این تحقیق بافت کوتیلدونی و هیپوکوتیل جوانه بذری لاین دیپلوئید منوژرم 9597 و متعاقباً قطعات کوچک بافت کال برای ایجاد کشت سوسپانسیون سلولی به کار رفته است. استفاده از آنتی اکسین TIBA و اسیدآمینه پرولین، موجب دستیابی به یک روند القا ، باززایی و رشد جنین های رویشی یا سوماتیکی گردیده است. استفاده از آنتی اکسین در القا جنین زایی در چغندرقند و پرولین در روند تکاملی بافت جنین زا توصیه می گردد.

اهمیت اقتصادی: ازدیاد رویشی یکنواخت یک گیاه برای برنامه بهنژادی این گیاه نیروی پتانسیل عظیمی ایجاد می نماید که اگر مورد بهره برداری صحیح و علمی قرار گیرد زمینه های مختلف کاربردی دارد. از جمله انتقال ژن و دستیابی به گیاهان ناقل ژن مطلوب زراعی در چغندرقند.

جنین های رویشی چغندرقند

عنوان یافته های تحقیقاتی: تلاقی بین گونه أی چغندرقند Beta vulgaris با گونه های وحشی گروه Procumbentes و کنترل ماهیت هیبرید توسط مارکرهای مولکولی RAPD

مقدمه : گونه های وحشی چغندرقند از جمله گونه های گروه Procumbentes به علت دارا بودن ژنهای مقاومت به آفات و بیماریها مورد توجه به نژادگردان قرار گرفته است. در این تحقیق تلاقی بین چغندرقند L. Beta vulgaris توده تتراپلوئید 37RT (والد مادری) و سه گونه وحشی (والد گرده افشان) به شرح زیر انجام گرفت.

37RT(4n) × B. webbiana(2n) , 37RT(4n) × B. procumbens(2n) , 37RT(4n) × B. patellaris (4n)

برای اجرای تلاقی، بساکها از گلهای والد مادری حذف شد و بعد از 2 الی 4 روز با گرده جمع آوری شده تلقیح به طور دستی انجام شد. مطالعه مراحل نمو جنین با واکنش تخمک های باور شده به محلول 1% تترازولیوم کلراید کنترل شد. جنین های کامل در محیط کشت N6 حاوی هورمونهای NAA , BA, GA3 کشت گردید.کنترل ماهیت هیبریدها با استخراجDNA برگ گیاهان بدست آمده در شرایط درون شیشه و استفاده از روش PCR با پرایمرهای تصادفی OPX2, OPX15 به اثبات رسیده است.

شرح یافته وتوصیه های کاربردی: نتایج حاصل از بررسیها نشان داد که ایجاد هیبریدهای بین گونه أی از طریق نجات جنین در شرایط کشت درون شیشه امکان پذیر است. جنین های مورد مطالعه در روز بیستم پس از تلقیح کاملا رشد یافته بودند و این زمان جهت کشت تعیین گردید. در مراحل اولیه ریشه زایی توسط این جنین ها در چند مورد مشاهده شد اما این ریشه ها نکروزه گردیدند. ماهیت هیبرید گیاهان بدست آمده در ظروف کشت با استفاده از تکنیک PCR و پرایمرهای OPX2 , OPX15 کنترل گردید. وجود باندهای مشترک گیاهان والد در مکان مشخص در هیبرید ها به اثبات رسید. ایجاد تنوع ژنتیکی از طریق اجرای تلاقی بین گونه أی و کنترل هیبریدها در سطح مولکولی در برنامه بهنژادی چغندرقند قابل توصیه می باشد.

اهمیت اقتصادی: استفاده از گیاهان دورگ که دارای ژنهای مقاومت به بیماریها و آفات می باشند در برنامه بهنژادی چغندرقند اهیمت به سزایی در افزایش سطح زیر کشت، عملکرد محصول و کاهش مصرف سموم دفع آفات خواهد داشت.

جنین هیبرید بین گونه ای کامل

باندهای حاصل از PCR پرایمر تصادفی

عنوان یافته تحقیقاتی: بررسی میزان مقاومت به تنش شوری در لاینهای سلولی و بافت جوانه زای چغندرقند در شرایط درون شیشه

مقدمه : از سال 1367 در ایران آزمایشهای متعددی در ارتباط با ارزیابی مقاومت به شوری در گیاه چغندرقند در شرایط آزمایشگاهی در مرحله جوانه زنی و رشد گیاه کامل در محیط گلخانه و مزرعه صورت گرفته است. میزان مقاومت به شوری در سطح رشد سلولی در شرایط درون شیشه با شرایط تنش در گیاه کامل تطبیق دارد. باتوجه به نتایج مفید تحقیقات به اجرا درآمده (1371 و 1375) ارزیابی این مقاومت در لاینهای سلولی و بافت کوتیلدونی جوانه زای چغندرقند در شرایط درون شیشه بررسی شد. منابع گیاهی حاصل از آزمایشها در مراحل بعدی از نظر تفاوتهای موجود در سطح مارکرهای مولکولی کنترل می گردند.

شرح یافته وتوصیه های کاربردی: در آزمایشهای به اجرا در آمده بافت هاپلوئید باززا حاصل از کشت تخمک بارور نشده و بافت کوتیلدونی جوانه بذری در سطوح 100، 150 و 250 میلی مول نمک کلرورسدیم کشت گردیدند و جوانه های باززایی شده در کلیه موارد در شرایط رشد ازدیادی قرار داده شدند. این جوانه ها به عنوان منابع گیاهی مقاومت به شوری نگهداری خواهد شد. در حال حاضر از لاینهای 261, H261.06 لاین نر عقیم و گرده افشان، 9597 و7233 جوانه های سلکسیون شده در سطوح بالای نمک موجود می باشد. به کارگیری محیط تنش شوری در آزمایشهای به نژادی گیاهان جهت ارزیابی های گوناگون در سطح بافت و یا مولکولی توصیه می گردد.

اهمیت اقتصادی: استفاده از شرایط کشت درون شیشه درآزمایشگاه با کنترل عوامل محیطیشرایط آزمایشی یکنواخت و قابل اطمینانی را فراهم می سازد که در جوار آزمایشهای مزرعه می تواند موجب فراهم شدن تسهیلات و تسریع در پیشبرد اهداف به نژادی گردد.

شناسایی تحمل به شوری در لاین سلولی هاپلوئید باززا

عنوان یافته تحقیقاتی: جداسازی و کشت پروتوپلاست چغندرقند و تولید بافت باززا در شرایط درون شیشه

مقدمه : بهره برداری از توان باززایی گیاه کامل توسط یک سلول گیاهی می تواند موجب وسعت عمل در انتخاب و انتقال مزرعه آزمایشی به روی میز کار آزمایشگاه گردد. به نژادگر می تواند با استفاده از یک گرم بافت گیاهی تعداد 10⁵×23 پروتوپلاست گیاهی را در یک میلی لیتر محلول شناور سازد و مطالعات گوناگونی را به اجرا بگذارد. بررسی جداسازی و کشت پروتوپلاست لاینهای چغندرقند شامل انتخاب محلول آنزیمی، بافت مناسب که بتواند منشا پروتوپلاست باشد و نیز روش خالص سازی و کشت پروتوپلاست بوده است. بافت مزوفیل برگ دارای کلروپلاست و نیز بافت سوسپانسیون سلولی فاقد کلروپلاست و دارای قدرت باززایی زیاد در این بررسیها به کار گرفته شد.

شرح یافته وتوصیه های کاربردی: مناسبترین ترکیب، غلظت و مدت تیمار آنزیمی جهت جداسازی پروتوپلاست به شرح زیر تعیین گردید.

بافت مزوفیل برگ : سلولاز RS (g/l 5) + دری سلاز (g/l 1) + پکتیناز (g/l 5)

بافت سوسپانسیون سلولی : سلولاز RS (g/l10) + دری سلاز (g/l2) + پکتیناز (g/l10)

خالص سازی در شرایط ایده آل : دستیابی تراکم10⁵× 23 پروتوپلاست در میلی لیتر منجر گردید.

کشت پروتوپلاست و تشکیل میکروکالها در محیط غذایی K8P و سپس N6 و محیط جنین زایی باعث ایجاد کالوس جنین زا گردید. استفاده از بافت سوسپانسیون سلولی با منشا کالوس جنین زا و تازه موجب افزایش باززایی پروتوپلاست های ایجاد شده گردید. بنابراین به نظر می رسد که به هنگام بهره گیری عملی از این تکنیک بافت فوق بر بافت مزوفیل ارجحیت دارد.

اهمیت اقتصادی: با تکمیل تحقیقات مربوط به کشت پروتوپلاست، از تکنیک فوق می توان در موارد زیر بهره مند گردید :

1-مهندسی ژنتیک چغندرقند ، 2 - انتقال ژن از طریق امتزاج پروتوپلاست ، 3- مطالعات پایه علوم سلولی

دستیابی به این فن آوری در زمینه آموزش متخصصین و پیشبرد تحقیقات در داخل کشور از اهمیت بسیار برخوردار است.

عنوان یافته تحقیقاتی: غربال نمودن لاینهای چغندرقند از نظر مقاومت به تنش شوری در مرحله جوانه زنی بذر در شرایط درون شیشه

مقدمه : ارزیابی میزان مقاومت ارقام و یا لاینهای چغندرقند در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از محیط کشت غذایی حاوی نمک کلرورسدیم در مرحله جوانه زنی بذور که مرحله حساس زراعت در ارتباط با مقاومت به شوری می باشد برای تعدادی از لاینهای مقاوم و حساس به اجرا در آمده است. مطالعات فیزیولوژیک و مرفولوژیک برای این ارزیابی به کار گرفته شد. وضعیت ظاهری گیاهچه ها و بروز علائم تنش در اندامهای گیاهچه مورد توجه قرار گرفت. سطوح آزمایشی نمک برای ایجاد شرایط جوانه زنی در محیط کشت با ارزش هدایت الکتریکی (EC) 16 و 24 تنظیم گردید.

شرح یافته وتوصیه های کاربردی: در محیط غذایی با هدایت الکتریکی 16 و 24 تعداد 20 لاین از منابع منوژرم و مولتی ژرم مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از یک هفته یادداشت برداری جوانه زدن شروع شد بعد از چهار هفته (28 روز)بذرهای جوانه زده یادداشت برداری و ثبت گردید. با استفاده از طرح آماری کاملا تصادفی با دو تکرار نسبت به محاسبات آماری اقدام و درصد جوانه زده ها در هر هدایت الکتریکی جداگانه برآوردشد. مشخص گردید در (EC) 24 میلی موس بر سانتیمتر لاین های شماره 3 و 4 از اوریژین 7233 و لاین های 38 و 138 از اوریژین 8001 در مقایسه یا سایر اوریژن ها در این محیط درصد جوانه بیشتری داشتند این منابع جمع آوری و در جهت تکثیر و نگهداری آن اقدام شد.

اهمیت اقتصادی: با به کارگیری روش های آزمایشگاهی و بخصوص محیط کنترل شده که حاوی غلظت های متفاوت نمک است در مقایسه با روش های مزرعه و گلخانه حداقل 50% در هزینه صرفه جویی می شود. این لاین های انتخاب شده از نظر ارزش تحقیقاتی هر کدام بیش از چند هزار دلار برای موسسه اهمیت دارد. اگر موسسه بخواهد چنین منابعی را از خارج وارد نماید در چهارچوب یک قرارداد علمی و تحقیقاتی و با پیش بینی پرداخت حق قرارداد زیاد (حداقل 20000 دلار) انجام گیرد. از این منابع در ایجاد واریته های مقاوم به شوری استفاده خواهد شد.

غربال کردن لاین ها

عنوان یافته های تحقیقاتی: ارزیابی جوابگویی به روش ریزازدیاد کلونی در توده های تتراپلوئید چغندرقند

مقدمه : روش ریزازدیاد کلونی به عنوان روش ازدیاد غیر جنسی گیاهان به ویژه گیاهان دگرگشن به دلیل نیاز به ازدیاد پایه های منتخب برای اجرای تلاقیهای مورد نظر در به نژادی از اهمیت زیادی برخوردار است. باتوجه به این که توده های تتراپلوئید به عنوان والد گرده افشان بذر تریپلوئید چغندرقند در تلاقی های گوناگون وارد می گردد، ارزیابی جوابگویی این توده ها به روش ریزازدیاد کلونی در امر نگهداری کلون های نمونه یا سلکسیون شده مورد نیاز می باشد.

شرح یافته وتوصیه های کاربردی: در آزمایش مقایسه جوابگویی مراحل القا جوانه رویشی و سپس ازدیاد جوانه های رویشی در چرخه ازدیاد از بوته های توده های Lit13, C3-3, 37RT, 19669 نمونه گیری انجام گرفت. نمونه های استریل در محیط غذایی PGOB حاوی هورمونهای IBA, GA3, BA در مرحله القا جوانه رویشی و در همان محیط حاوی هورمونهای IBA, BA NAA, مرحله ازدیاد قرار گرفتند. در میان تودها، نمونه های توده C3-3 به واسطه بالاترین تعداد جوانه رویشی القا شده. با سه توده دیگر تفاوت معنی دار نشان داد، اما میزان نهایی ازیاد جوانه در مرحله دوم با تعداد جوانه القا شده متناسب نبودتولید جوانه نمونه های توده 37RT در هر دو مرحله یکنواختی بیشتری نشان داده میزان ازدیاد جوانه در مرحله دوم به عوامل دیگری چون اندازه، قدرت، شکل و تعداد برگها در جوانه القا شده اولیه ارتباط پیدا می نماید.

برای پیشبرد امر ریزازدیادکلونی در توده های گوناگون، تعداد اولیه نمونه باید مد نظر قرار گرفته شود و در مرحله ازدیاد رویشی جوانه ها از نظر عواملی همچون اندازه، قدرت رشد، تعداد برگ، سلامت ظاهری و شکل طبیعی انتخاب گردند.

اهمیت اقتصادی: با توجه به این که افزایش میزان تولید جوانه رویشی در مرحله ازدیاد موجب استفاده بهتر از امکانات شرایط رشد در محیط مصنوعی می گردد. نگهداری نمونه های پر بازده که جوابگویی بالاتری به شرایط رشد در محیط مصنوعی دارند مقرون به صرفه تر است.